۵۰ هزار شماره نشریه در سامانه «سنا» بارگذاری شد/ عضویت پنج هزار نفر

مدیرکل فراهم‌آوری و پردازش منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران از عضویت بیش از پنج هزار نفر در سامانه «سنا» (sana.nlai.ir) و بارگذاری ۵۰ هزارشماره نشریه در این سامانه خبر داد.

به گزارش ایلنا،‌ علیرضا انتهایی مدیرکل فراهم‌آوری و پردازش منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: جای سامانه «سنا» خالی بود. در این سامانه مجلات عمومی در کنار مجلات علمی و پژوهشی جمع‌آوری، اسکن و طبقه‌بندی می‌شوند و پوشش این مجموعه شامل قدیمی‌ترین روزنامه‌ها تا دوره معاصر است در این سامانه وارد شده‌اند.

وی ادامه داد: تا کنون ۵۰هزار شماره نشریه از دوره قاجار، پهلوی اول و دوم، انقلاب اسلامی و نیز نشریات لاتین بارگذاری و امکان تورق و مطالعه محتوای نشریات دیجیتال شده برای کاربران فراهم شده است و اگر پژوهشگری نیاز به دانلود محتوا داشته باشد با رعایت ملاحظاتی این امکان برای او مهیا می‌شود.

انتهایی افزود: از زمان افتتاح این سامانه در مردادماه سال جاری تاکنون پنج هزار و ۱۰۰ نفر عضو این سامانه شده‌اند و در مجموع از ۵۰ هزار شماره نشریه استفاده می‌کنند. علاوه بر کاربران داخل کشور، این سامانه اطلاعاتی مناسبی برای محققان خارج از کشور و غیر ایرانی به ویژه در حوزه‌های مطالعات زبان و ادبیات فارسی، تاریخ و رسانه فراهم کرده و تا این زمان حدود ۸۰هزار مراجعه کننده از داخل و خارج از کشور به این سامانه ورود کرده‌اند.

وی با اشاره به انتقاد کاربران از مشکلات این سامانه گفت: از سوی کاربران انتقاداتی مبنی بر نقص اطلاعات این سامانه صورت می گیرد و اغلب این نکته را بیان می‌کنند که نشریات جامع و کامل نیستند که انتقاد درستی است، ولی با گذشت زمان و پیشبرد امور این مسئله برطرف خواهد شد. همچنین به منظوردریافت نظراتو پیشنهادات، ایمیلیبا آدرس sana@nlai.ir ایجاد شده تا نقطه نظرات کاربران با مجموعه مدیریت و کارشناسان سامانه «سنا» مطرح شود.

مدیرکل فراهم‌آوری و پردازش منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تاکید کرد: ثبت‌نام در سامانه «سنا» برای همه افراد فراهم شده و با وارد کردن یک آدرس ایمیل و اعتبارسنجی آن، می‌توان عضو این سامانه شد، افراد پس از ثبت‌نام به منابعی که جزو دسته‌بندی‌های محدود شده نیستند دسترسی خواهند داشت.

انتهایی با اشاره به فعالیت سامانه دیجیتال (dl.nlai.ir)در کتابخانه ملی ایران گفت: در گذشته دسترسی به برخی از منابع به دلیل قانون نسخه‌برداری برای پایان‌نامه‌ها یا آئین‌نامه دسترسی اسناد آرشیوی درحوزه اسناد محدود بود، اما با توجه به شرایط کرونا و راه اندازی سامانه هویت سنجی کاربران با ارتباط به سامانه ثبت احوال، دسترسی مشاهده صفحه به صفحه (نه دریافت کامل) به این منابع فراهم شده است و اکنون منابعی چون پایان‌نامه، نسخه‌های خطی، کتاب‌های چاپ سنگی، عکس‌های قدیمی دوره‌های قاجار و پهلوی که شامل ۹۰هزار عکس در ۳۲هزار آلبوم می شود و همچنین اعلامیه‌های دوران انقلاب، اسناد و غیره در این سامانه قابل دسترسی است.

انتهایی بر ضرورت فراهم‌سازی امکان امانت موقت منابع در سامانه کتابخانه دیجیتال تاکید کرد و گفت: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران باید در این مسیر حرکت کند به طوری که کاربران بدون دانلود کتاب بتوانند برای مدتی مشخص به صفحات دیجیتال شده آن دسترسی داشته باشند.

مدیرکل فراهم‌آوری و پردازش منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تصریح کرد: در ایام شیوع ویروس کرونا، بخش پایان‌نامه‌های دیجیتال شده، بیشترین متقاضی را داشت. در همین راستا امکان ثبت‌نام افراد بدون محدودیت، در کتابخانه دیجیتال امکان‌پذیر و عضویت مجازی عملیاتی شد. همچنین افرادی که عضو کتابخانه ملی ایران بودند نیز به صورت خودکار عضو کتابخانه دیجیتال شدند و به طور کلی تاکنون حدود ۱۱۰هزار کاربر در سامانه کتابخانه دیجیتال عضو هستند.

وی با ارائه آمار پایان‌امه‌های موجود در سامانه دیجیتال گفت: بیش از ۳۱۳ هزار و ۷۴۳ پایان‌نامه و  ۴۵۹ هزار و ۴۷۷ پرونده آرشیوی در سامانه دیجیتال وجود دارد و به منظور حفاظت از حق نسخه‌برداری منابع کاربران این سامانه امکان دانلود منابع دیجیتال‌ را ندارند و تنها می‌توانند آنها را تورق و مشاهده کنند.

انتهایی اظهار داشت: با توجه به شرایط کرونایی و لزوم فراهم‌سازی شرایط مناسب برای اعضا و کاربران به منظور دسترسی به منابع، امکان مشاهده همه صفحات پایان‌نامه‌ها در فضای دیجیتال کتابخانه ملی ایران فراهم شده است. این در حالی است که پیش از این کاربران فقط امکان مشاهده ۲۰ صفحه ابتدایی پایان‌نامه‌ها را داشتند. این مهم همچنان تا زمان پایان ایام کرونا برقرار است.

وی خاطرنشان کرد: استانداردهایی که منابع دیجیتال را در موتور جستجوگر گوگل رویت‌پذیر می‌کند در سامانه سنا مورد توجه قرار گرفته است و امید است این استانداردها در همه سامانه‌های کتابخانه ملی ایران تقویت شود تا منابع این سازمان به راحتی با جستجوی ساده در اینترنت بدون نیاز به مراجعه به سامانه‌ها یافت شود.