محتویات داخل کشتی، ماسه‌ ساحلی است و لایه تاریخی نداریم/ گمانه‌زنی با احتیاط کامل انجام شده است

سرپرست هیئت باستان‌شناسی کشتی تاریخی قروق گفت: تصاویر ماهواره‌ای و پهپادی از یک دهه گذشته و اطلاعات مردم‌شناسی هیئت کاوش باستان‌شناسی نشان می‌دهد که محتویات داخل کشتی، ماسه‌ ساحلی است که توسط امواج وارد کشتی شده و فاقد لایه‌های تاریخی است.

به گزارش ایلنا، حسین توفیقیان (سرپرست هیئت باستان‌شناسی کشتی تاریخی قروق) گفت: اواسط دهه ۸۰ گزارش‌های پراکنده‌ای از وجود شناوری چوبی در آب‌های سواحل قروق تالش ارائه شد. در طی سال‌های بعد با کاهش تراز آب دریای خزر، به‌تدریج بقایای یک شناور چوبی آشکار شد.

او افزود: در سال‌های اخیر پرونده ثبت ملی شناور تاریخی قروق تالش توسط میراث‌فرهنگی استان گیلان به پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری و شورای ثبت آثار ملی ارسال شد. با این حال، به‌دلیل سوال‌های متعددی مانند سن شناور، چوب‌شناسی، ابعاد و اندازه واقعی، مالکیت و نحوه ساخت آن و دلایل وجود شناور در این مکان مطرح و ثبت آن به بررسی و مطالعه آن منوط شد.

توفیقیان تصریح کرد: بررسی جامع این شناور در چارچوب طرح "شناسایی و حفظ میراث‌فرهنگ دریایی: مطالعات کشتی تاریخی قروق تالش" توسط پژوهشکده باستان‌شناسی و با حمایت مالی سازمان بنادر و دریانوردی استان گیلان و همکاری اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان گیلان و پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی در حال انجام است.

عضو هیئت‌علمی پژوهشکده باستان‌شناسی بیان کرد: تاکنون مطالعات متعددی بر روی این شناور شامل بررسی باستان‌شناسی سطحی منطقه، ژئوفیزیکی زیر بستر محوطه، مطالعات رسوب‌شناسی محوطه، مستندنگاری شناور، سن‌سنجی رادیوکربن چوب، مطالعات چوب‌شناسی، میزان حفظ‌شدگی شناور و تعیین ابعاد و وزن شناور و نیز معرفی روش‌های حفاظت، مرمت شناور انجام شده است.

او افزود: مطالعات باستان‌شناسی سطحی، پیمایش سواحل پیرامون و مطالعات اولیه که در ابتدای سال ۱۳۹۸ به انجام رسید، نشان داد که به فاصله حدود ۷۰۰متری جنوب کشتی تاریخی قروق، بقایای کوچکی از الوار یک کشتی دیگر در عمق حدود نیم متری رسوبات قرار دارد.

توفیقیان تصریح کرد: با انجام مطالعات مردم شناسی، اطلاعات با ارزشی درخصوص دریانوردی، کشتی‌رانی و صیادی ساحل‌نشینان جمع‌آوری شد و مصاحبه با آگاهان و محققان محلی پیش زمینه مناسبی درخصوص پیدایش کشتی تاریخی قروق در اختیار هیئت مطالعاتی قرار داد.

مدیرگروه باستان‌شناسی دریایی بیان کرد: مجوز کاوش با هدف خواناسازی و بررسی سریع شناور در ۲۴ آذر ۹۸ توسط رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری به سرپرستی اینجانب صادر شد و عملیات گمانه‌زنی کشتی تاریخی قروق در دی سال جاری توسط هیئت مطالعاتی شامل باستان شناس، مرمتگر آثار تاریخی با هدف مطالعه وضعیت فعلی کشتی و میزان حفظ شدگی چوب و ارایه برنامه حفاظتی انجام شد.

او افزود: گمانه‌های سه‌گانه با احتیاط کامل کاوش باستان شناختی آغاز شد و این عملیات با توجه به ملاحظاتی که در این زمینه وجود داشت با سرعت در دو مرحله جمع‌آوری رسوبات سطحی با استفاده از بیل و برداشت رسوبات نزدیک به بافت چوب با استفاده از ابزار سبک‌تر نظیر کمچه، جارو و برس انجام شد.

توفیقیان بیان کرد: برپایی کارگاه مفصل با توجه به اهداف این مرحله از کاوش‌های باستان شناسی شناور تاریخی قرق تالش، موضوعیتی نداشته است. با توجه به موقعیت شناور و نوع رسوبات و سطح ایستایی، برپایی هرنوع سازه در اطراف شناور ناپایدار بوده و در صورت ریزش، تهدید کننده شناور است.

او افزود: برپایی هرنوع سازه در اطراف شناور می‌تواند موجب تغییر نظام رسوب‌گذاری در اطراف شناور و موجب فرسایش موضعی محل شود که خود، نوعی تهدید برای شناور خواهد بود. با توجه به اهمیتی که ساکنان محلی به ویژه اهالی کریم‌‌محله و پشته نسبت به حفظ و معرفی این شناور دارند، امید است پیش از آن که عوامل طبیعی یا گردشگران موجب تخریب این اثر شوند، اقدامات بعدی بر مبنای روش‌های علمی و بر اساس نتایج پژوهش‌های انجام شده، به حفظ این اثر منجر شود.