دلایل نگرانی عربستان از تشکیل شورای استقلال جنوب یمن/ محورهای نقض آتش‌بس پیشنهادی شیخ ولد توسط ریاض

اعلام استقلال جنوب یمن برای عربستان گران تمام شد و بدون تردید آتش‌بسی که مد نظر نماینده سازمان ملل است و قرار بوده تا پیش از ماه رمضان عملیاتی شود، در این بین با بن‌بست مواجه خواهد شد

«رضا میرابیان» کارشناس مسائل خاورمیانه در تشریح آخرین وضعیت میدانی و سیاسی یمن در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: تحلیل وضعیت فعلی پرونده یمن در دو محور صورت می‌گیرد: نخست در مورد مباحث میدانی و سپس در محور سیاسی. در مورد موضوع‌های میدانی در طی چند هفته گذشته درگیری شدیدی روی زمین اتفاق نیافتاده اما نیروهای انصارالله در چند عملیات متمادی توانستند توسط تک‌تیراندازان خود تعدادی از نظامیان آل‌سعود در جیزان و سایر نقاط یمن را مورد هدف قرار دهند که این بحث موجب ایجاد رعب و وحشت میان نظامیان عربستان شده است.

وی افزود: نیروهای مردمی یمن مجدداً توانستند مناطقی از عربستان را توسط موشک هدف قرار دهند اما همچنان بمباران‌های هوایی سعودی‌ها در یمن به قوت خود باقی است و همین موضوع موجب شده تا علاوه بر کشته شدن غیرنظامیان، خسارت‌های جدی به زیرساخت‌های یمن وارد شود. موضوعی که امروز پرونده یمن را بیش از پیش با اهمیت و برجسته می‌کند، اوضاع انسانی در این کشور است؛ چراکه کمبود مواد غذایی باعث شده معضل گرسنگی در این کشور پدیدار شود.

عمده دلیل گسترش گرسنگی و به دنبال آن به شیوع بیماری وبا در یمن، محاصره مرزهای دریایی و هوایی این کشور توسط عربستان سعودی است. به صورتی که هیچ‌گونه راه مواصلاتی برای ارسال کمک‌های غذایی، دارویی و پزشکی وجود ندارد و تمامی این موضوع‌ها باعث شده تا بحران مسائل انسانی در یمن تشدید شود.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به مسائل رخ داده در محور سیاسی یمن، بیان کرد: در مورد تحولات سیاسی یمن باید اشاره‌ای به «تشکیل شورای انتقالی جنوب» کرد. به گونه‌ای که استان‌هایی مانند عدن، حضرالموت، لحج و چند شهر دیگر اقدام به راه‌اندازی چنین شورایی برای اعلام استقلال خود از یمن کرده‌اند و خود را «یمن جنوبی» نامیدند. یکی از علت‌هایی که موجب به وجود آمدن چنین شورایی در جنوب یمن شده است، درگیری‌های لفظی میان امارات و عربستان است که خروجی آن اعلام استقلال جنوب بود.

مناطق شمالی یمن در دست نیروهای انصارالله قرار دارد و نقاط جنوبی همانطور که پیش‌تر به آن اشاره شد در دست شورای انتقالی جنوب یمن قرار دارد؛ از این جهت سعودی‌ها احساس می‌کنند که نتوانسته‌اند آنگونه که طرح‌ریزی کرده‌اند، مسائل سیاسی و میدانی را به نفع خود رقم بزنند و از این جهت برای تغییر اوضاع به نفع خود دست به هر اقدام اعم از نظامی خواهند زد و این موضوع‌ها می‌توانند معادلات و اوضاع پرونده یمن را بیش از پیش پیچیده کند.

وی با اشاره به اقدام سعودی‌ها علیه شورای انتقالی جنوب یمن یادآور شد: پس از آن که شورای انتقالی در عدن استقلال مناطق جنوبی را رسماً اعلام کرد، هواپیمای اختصاصی در روزهای اخیر از سوی عربستان به عدن فرستاده شد و تمامی شورای انتقالی جنوب یمن به ریاض منتقل شد تا مخاطرات اعلام استقلال جنوب یمن را با تهدید به آنها القاء کند. پس از برگزاری این دیدار هیچ‌گونه اخباری درباره خروجی آن منتشر نشد و تنها چند روزنامه سعودی اعلام کردند که شورای مذکور توسط مقام‌های عربستان توجیه شد. اما واقعیت این است که برگزاری تظاهرات در جنوب یمن که نزدیک به یک میلیون نفر در آن حضور داشتند، صراحتاً این پیام را به عربستان مخابره کرد که ساکنان عدن و جنوب یمن خواستار اتمام جنگ و یا حداقل دور ماندن مناطق جنوبی یمن از جنگ هستند.

میرابیان در پایان در پاسخ به اینکه آیا طرح اسماعیل ولد شیخ احمد برای برقراری آتش‌بس سراسری می‌تواند اوضاع یمن را بهبود ببخشد یا خیر، گفت: «اسماعیل ولد الشیخ احمد» که هم‌اکنون نمایندۀ سازمان ملل در امور یمن است، طرح برقراری آتش‌بس سراسری در یمن را مد نظر دارد که سعی دارد تا آن را قبل از ماه مبارک رمضان عملیاتی کند؛ اما مشکل اینجاست که تا زمانی که عربستان تحت فشار قرار نگیرد و به برپایی آتش‌بس متعهد نشود، هیچ‌گونه تغییری در این جهت نمایان نخواهد شد. از سوی دیگر، تا زمانی که عزم و فشار بین‌المللی بر عربستان وارد نشود بدون تردید آتش‌بس نقض خواهد شد. همان‌گونه که در گذشته شاهد بودیم بارها مدل‌های متفاوتی از آتش‌بس سراسری مورد بحث قرار گرفت و حتی اجرایی شد اما نهایتاً عربستان اقدام به نقض آن کرد و خروجی آن بحران انسانی فعلی حاکم بر یمن است.