سرعت افزایش سرطان در کشورمان جزو کشورهای اول دنیاست

 دکتر حسین فودازی، متخصص رادیوتراپی و آنکولوژی در گفت‌وگویی تلویزیونی اظهار کرد: در ابتدای قرن ۲۰ مشکلی که درباره بهداشت و سلامت بشریت وجود داشت، بیماری‌های واگیردار بود. مهم‌ترین معضل و عامل مرگ و میر بشر این بیماری‌ها بودند که با کشف آنتی‌بیوتیک‌های مختلف و واکسیناسیون که در کل دنیا به صورت فراگیر تا دهه ۵۰ و ۶۰ میلادی انجام شد، بیماری‌های واگیردار تا حد زیادی کنترل شد و به تبع آن، مرگ و میر ناشی از بیماری‌های واگیردار کاهش پیدا کرد. همزمان یک اتفاقی افتاد و تغییری در وضعیت زندگی بشریت ایجاد شد. زندگی روستایی و پرکار و تلاش به زندگی شهرنشینی تغییر کرد که یک زندگی ایستا و با سکون زیاد محسوب می‌شود. ورود تکنولوژی‌های جدید، ماشین، خودرو و مصرف سوخت‌های فسیلی زیاد به موازات هم اتفاق افتاد و بعد از آن، معضلی تحت عنوان مرگ و میر بشر به واسطه بیماری‌های غیرواگیردار پیدا کردیم.

وی اضافه کرد: اگر خوب کندوکاو کنیم، متوجه می‌شویم که ریشه این بیماری‌های غیرواگیر تقریبا به یک‌ جا ختم می‌شود. اکنون شایع‌ترین علّت مرگ و میر بشر سه دسته از بیماری‌های واگیردار هستند؛ نه بیماری‌های عفونی که زمانی مشکل ما بودند. این سه دسته عبارتند از فشار خون، دیابت و سرطان که فشار خون عامل بیماری‌های قلبی عروقی و سکته‌های مغزی است.

دکتر فودازی در ادامه به موضوع شیوع سرطان در کشورمان پرداخت و با بیان این که این امر معضلی جدی است، افزود: در کشور ما سالیانه حدود ۹۵ هزار مورد ابتلای جدید به سرطان تشخیص داده می‌شود و چیزی حدود ۴۵ تا ۵۰ هزار نفر از هموطنان عزیز ما سالیانه به علت ابتلا به سرطان فوت می‌کنند. در حال حاضر ۴۰۰ تا ۴۵۰ هزار از هموطنان ما با سرطان زندگی می‌کنند؛ بدین معنا که این‌ها افرادی هستند که سرطان‌شان درمان شده یا در طول درمان هستند یا دوره نقاهت را طی می‌کنند یا به تازگی تشخیص داده شده‌اند.

وی تصریح کرد: در ایران برخی اوقات از این عبارت استفاده می‌شود که ما «سونامی سرطان» داریم که لازم به توضیح است. شاید این اندازه انذار و ترساندن به نوعی درست نباشد ولی از یک سو نیز ما باید توجه زیادی داشته باشیم. به طور کلی در وضعیتی که اکنون قرار داریم، میزان شیوع سرطان نسبت به نُرم کشورهای غربی کمتر است ولی اتفاق دیگر رخ می‌دهد و آن این که سرعت افزایش سرطان در کشور ما تقریبا جزو کشورهای اول در دنیا است.

این متخصص رادیوتراپی و آنکولوژی در تشریح علل این امر به دو دلیل اشاره کرد و افزود: دلیل نخست این‌ که هرم سنی جمعیت ما در حال افزایش است. ما از یک کشور جوان به کشوری میان‌سال و کم کم پیر تبدیل می‌شویم و سرطان در سنین میان‌سالی و پیری رایج‌تر است. اتفاق دیگر مربوط به این است که ما در وضعیت زیست‌محیطی خود تغییرات بسیاری ایجاد کرده‌ایم. سرطان دو عامل اصلی دارد که دسته اول عوامل ژنتیکی یا غیرمحیطی هستند و ما نمی‌توانیم در آن تغییری ایجاد کنیم. با این حال، ۷۰ درصد موارد ابتلا به سرطان ناشی از عوامل محیطی هستند؛ عواملی که ما به نوعی در آن دخیل بوده‌ایم. این عوامل محیطی شامل افزایش وزن، تغییر سبک زندگی، مصرف غذاهای با نیتروزامین بالا، شور، نمک سودشده و در رأس آن‌ها مواد دخانیاتی می‌شود.

به گزارش ایسنا،وی تأکید کرد: ما اگر از همین حالا تصمیم بگیریم که دخانیات و مواد تدخینی از زندگی هموطنانمان خارج شود، ۳۰ درصد از موارد ابتلا به سرطان کاهش پیدا می‌کند. وقتی از مصرف دخانیات صحبت می‌کنیم، اغلب به فکر سرطان ریه می‌افتند که این درست نیست. دخانیات می‌تواند عامل سرطان کیسه صفرا، مثانه و غیره باشد. با کنترل عوامل محیطی، حذف دخانیات، کنترل وزن، ورزش مناسب و حذف مواد غذایی پرچرب و عادات غذایی بدی که داریم و همچنین دسترسی به آب سالم می‌توانیم از ابتلا به سرطان جلوگیری کنیم.

دکتر فودازی در بخش دیگری از این گفت‌وگو تصریح کرد: در کشور ما سرطان معده نکته بسیار مهمی است که به نظر من، بیشتر یک معضل بهداشتی است. سرطان معده در دنیا ششمین سرطان شایع است ولی در کشور ما شایع‌ترین سرطان محسوب می‌شود. علت این است که ما وضعیت غذایی خوبی نداریم و باید به این امر واقع‌بینانه نگاه کنیم. وضعیت کشاورزی ما وضعیت مناسبی نیست. مصرف کودهای شیمیایی و سموم در کشت غلات در کشاورزی ما بیش از حد است. زمانی که تغییر در وضعیت کشاورزی ایجاد می‌شود، این تغییر آب و خاک را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در چند سال آینده مشکلاتی ایجاد می‌کند که یکی از نمودهای آن سرطان معده است.

این عضو هیأت مدیره انجمن آنکولوژی ایران اظهار کرد: مهم‌ترین توصیه‌ای که می‌توانم داشته باشم، حذف دخانیات است. دومین مساله‌ای که داریم ایجاد تغییر در زندگی است. کنترل وزن بسیار مهم است. همچنین لازم است هفته‌ای پنج جلسه، ۳۰ دقیقه‌ ورزشی داشته باشیم که ضربان قلب را به یک و نیم تا دو برابر حالت عادی برساند که بهترین نمونه دویدن آهسته است. البته ورزش نیاز به هوای سالم دارد. هوای آلوده به عنوان چهارمین عامل مرگ بشریت در سال ۲۰۱۲ شناخته شد و این مشکل فقط مربوط به تهران نیست اما در بسیاری از مناطق این مشکل حل شده است. ارتباط آلودگی هوا با سرطان ریه، سرطان حنجره و دستگاه تنفسی شناخته شده است.

لازم است هفته‌ای پنج جلسه، ۳۰ دقیقه‌ ورزشی داشته باشیم که ضربان قلب را به یک و نیم تا دو برابر حالت عادی برساند که بهترین نمونه دویدن آهسته است 

وی اضافه کرد: همه این‌ها یک سیکل به هم پیوسته است که نیاز به تغییر در وضعیت زندگی ما و وضعیت آلودگی‌های زیست محیطی دارد که مستلزم عزم ملی و حاکمیتی است و بخش عمده‌ای نیز به خود افراد مرتبط است. لازم است وضعیت تغذیه خود را کنترل کنیم و دخانیات را حذف نماییم.

دکتر فودازی گفت: سرطان‌های دستگاه گوارش یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در کشور ما هستند. واقعیت این است که ما تغذیه خوبی نداریم و فست‌فود به راحتی تبلیغ می‌شود اما می‌دانیم که فست‌فودها آغشته به نیتروزامین‌ها هستند که یکی از عوامل شناخته شده ابتلا به سرطان معده هستند. موادی که در نمک فراوان طبخ شده باشند یا محتوی روغن فراوان باشند، عامل ایجاد سرطان هستند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: درمان سرطان در کشور ما باید به درستی انجام شود و شاید نیاز به بازنگری در پولی که در این راستا هزینه می‌شود، وجود دارد. تا صحبت از سرطان می‌شود، همه یاد شیمی‌درمانی می‌افتند ولی این تمام کار نیست. سرطان نیاز به درمان جراحی یا رادیوتراپی یا شیمی‌درمانی دارد. در بسیاری از موارد، درمان اصلی سرطان به کمک جراحی و پرتودرمانی است. نباید خیلی به داروهای شیمی‌درمانی دل ببندیم که با هزینه‌های گزاف وارد می‌شوند و نتیجه خیلی مشخصی ندارند و در عین حال، بار اقتصادی زیادی ایجاد می‌کنند.